Bu yıl Yahudiler, altı dalda verilen Nobel Ödülleri'nin dördünü kazandı: fizik, ekonomi, edebiyat ve tıp. Artık dünyadaki en prestijli ödül olan Nobel Ödülü'nün sahiplerinin neredeyse dörtte biri – %22,5’i – Yahudi. Oysa dünyadaki Yahudi nüfusu yalnızca %0,2 civarında. Dünyada milyonlarca yüksek eğitimli insan olmasına rağmen, bu yarışmayı çoğunlukla Yahudi bilim insanları kazanıyor.
Tarihte öyle bir durum ortaya çıktı ki, tüm halklar arasında dünyaya en çok Nobel ödüllü bilim insanını ve keşfi (yüzdelik oranla) Yahudiler kazandırdı. Ayrıca, dostane olmayan komşularla çevrili çöllerde kurulan İsrail, “girişimcilik ülkesi” haline geldi.
Dünyayı zamanında kökten değiştiren icat ve keşifleriyle insanlığa katkıda bulunmuş en büyük Yahudilerin listesini derledik.
1. Albert Einstein – Görelilik Teorisi
Fizikçi Albert Einstein, evrene bakış açımızı değiştiren görelilik teorisinin yazarıdır. Teknolojik çağın şafağında, maddenin sonsuz olanaklarını ortaya koydu. Ünlü denklemi E=mc², enerji ile kütlenin eşdeğer olduğunu simgeler.
2. Sigmund Freud – Psikanaliz
Sigmund Freud, psikanalitik teorinin ve uygulamanın babası olarak tanınır. İlk psikolog olmasa da, zihinsel bozukluklar konuşulduğunda ilk akla gelen isimdir.
3. Karl Marx – Komünizm
Karl Heinrich Marx, Yahudi ve hatta dünya tarihinin en etkili siyasi filozofu olmaya devam etmektedir.
4. Theodor Herzl – İsrail Devleti
Yahudi toplum önderi, gazeteci ve yazar Theodor Herzl, 1896 yılında Yahudi devleti kurulması gerektiğini savunan bir broşür yazdı. Ondan önce de bazı yazarlar Siyon’a dönüş çağrısı yapmıştı, ancak Herzl’in ideolojik tutkusu ve Siyonist hareketin temellerini atması, 50 yıl sonra İsrail devletinin kuruluşuna yol açtı. Herzl, Dünya Siyonist Örgütü’nün kurucusu ve politik Siyonizm’in fikir babasıdır.
5. Niels Henrik David Bohr – Atom Reaksiyonları ve Nükleer Enerji Teorisi
Niels Bohr, modern fiziğin kurucularından biri olarak kabul edilir. Kuantum mekaniği, atom çekirdeği ve atom reaksiyonları alanında birçok önemli keşfe imza atmıştır.
6. Paul Ehrlich – Kemoterapi
Bilim insanı, immünolog, bakteriyolog ve kimyager olarak kemoterapinin kurucusu kabul edilir.
7. Karl Landsteiner – Kan Grupları ve Rh Faktörü
Kanı gruplara ayırarak ve Rh faktörünü keşfederek, kan naklini standart tıbbi uygulama haline getirmiştir.
8. Selman Abraham Waksman – Streptomisin
Selman Waksman, tüberkülozla etkili biçimde savaşan ilk antibiyotik olan streptomisini izole eden kişidir. Bu buluşu, “antibiyotiklerin altın çağı”nı başlatmış ve milyonlarca hayat kurtarmıştır. Bu başarısından dolayı Nobel Tıp Ödülü kazanmıştır.
9. Gertrude Elion – Asiklovir
Herpes virüs enfeksiyonlarına karşı en etkili ilaç olan asiklovirin mucidi olarak tarihe geçmiştir.
10. Boris Rosing – Televizyon
Boris Rosing’in icadı olan televizyonu bugün dünyadaki neredeyse herkes kullanıyor olsa da, ismi pek az kişi tarafından bilinmektedir. Saint Petersburg Teknoloji Enstitüsü profesörü olan Rosing, 1911 yılında dünyaya ilk elektronik televizyonu göstermiştir.
11. Levi Strauss – Kot Pantolonlar
Dünyanın sevdiği kot pantolonların mucidi, Kaliforniya’daki hazır giyim mağazasının sahibi Levi Strauss’tur. O dönemde Kaliforniya’yı “altına hücum” ateşi sarmıştı. İlk kot pantolonlar, aslında çadır bezi olan branda kumaşından dikildi. Böylece Almanya’dan göç eden Yahudi Levi Strauss, bir kez bile kazma vurmadan kendi altın damarını bulmuş oldu.
12. Fernand Widal – Tifo Testi
Fernand Widal, tifo hastalığının tanı ve önlenmesinde kullanılan Widal testi ile bazı salmonella türlerini teşhis etmeye yarayan testin geliştiricisidir.
13. Norbert Wiener – Sibernetik
Matematikçi Norbert Wiener, yapay zekâ, bilgisayarlı görme, robotik, sinir ağları gibi devrim niteliğindeki alanlara hayat veren sibernetik biliminin kurucusudur. Ayrıca, bugün yaygın olarak kullandığımız “geri bildirim” (feedback) kavramına modern anlamını kazandıran kişidir.
14. Emile Berliner – Mikrofon, Gramofon, Helikopter
Emile Berliner, dünyaya birden fazla icat armağan etti: mikrofon, gramofon ve helikopter.
15. John George Kemeny – BASIC Programlama Dili
John Kemeny, BASIC programlama dilinin yaratıcısı, bilim insanı, eğitimci ve reformcudur. Bilgisayarların sistematik şekilde eğitimde kullanılmasını ilk başlatan kişidir. Bugün bile mirası yaşamaya devam etmektedir.
16–17. Sergey Brin ve Larry Page – Google
1990’ların sonunda Sergey Brin ve Larry Page birlikte Google’ı kurarak dijital dünyayı kökten değiştirdiler. Google, Microsoft ve Apple kadar etkili oldu ve dijital ekonominin temellerini attı.
18. Leo Szilard – Zincirleme Nükleer Reaksiyon
Macar-Yahudi fizikçi Leo Szilard, zincirleme nükleer reaksiyonun öncülerindendir. Bu reaksiyonun enerji üretimi ve daha sonra atom bombası için kullanılmasını önerdi. Ayrıca, Einstein’ın Başkan Roosevelt’e yazdığı ve Manhattan Projesi’nin başlamasına neden olan mektubun hazırlanmasına katkıda bulundu.
19. Dani Gold – “Demir Kubbe” Sistemi
İsrail Hava Kuvvetleri'nde tuğgeneral olan Dani Gold, füze savunma sistemi “Demir Kubbe”nin geliştirilmesinde öncü rol oynadı. Başlangıçta birçok kişinin şüpheyle yaklaştığı bu sistem, onun ısrarı sayesinde hayata geçti ve bugün İsrail şehirlerine atılan füzeleri engelleyerek binlerce hayat kurtarıyor. Gold, bu başarısından dolayı İsrail Savunma Devlet Ödülü’ne layık görüldü.
20. Édouard Bénédictus – Kurşun Geçirmez Cam
Édouard Bénédictus için rahatlıkla “Çok yönlü bir deha” diyebiliriz. Müzik, resim, tasarım alanlarında faaliyet gösterdiği gibi, aynı zamanda hayat kurtaran bir icadın – kırılmaz camın – da mucididir. Bu icat, günümüzde bile trafik kazalarında hayat kurtarmaya devam ediyor.
21. Mihail Leontyeviç Mil – “Mi” Serisi Helikopterler
Sovyet ve dünya helikopter mühendisliğinin efsanesidir. Mihail Mil’in liderliğinde Mi-1, Mi-4, Mi-6, Mi-10 ve V-12 dahil birçok helikopter tasarlandı. Bu helikopterlerle 80’den fazla resmi dünya rekoru kırıldı.
22. Mihail İosifoviç Gureviç – “MiG” Savaş Uçakları
Uçak mühendisi ve tasarımcısı Mihail Gureviç, dünya çapında tanınan “MiG” savaş uçaklarını tasarlayan kişidir.
23. Kazimierz Funk – Vitaminler
Vitamin kullanan herkes, bu kavramı bilimsel hale getiren Polonyalı Yahudi Kazimierz Funk’a teşekkür etmeli. Gıdalarda bazı yaşamsal maddelerin varlığını ilk kez sistematikleştirdi ve bu maddelere “vitamin” adını verdi.
24. Max Born – Kuantum Mekaniği
Max Born, kuantum mekaniğinin kurucularından biridir. Fizik alanındaki katkılarından ötürü Nobel Ödülü kazanmış, aynı zamanda nükleer silahsızlanma ve barış yanlısı duruşuyla da tanınmıştır.
25. Gustav Ludwig Hertz – Kuantum Mekaniği
Gustav Hertz, 1925 yılında “elektronların atomlarla çarpışma yasalarını” keşfettiği için Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü (James Franck ile birlikte). Kuantum enerjisini doğrudan ölçen ilk bilim insanıdır.
26. Rosalyn Sussman Yalow – Kanda İnsülin Ölçüm Yöntemi
Rosalyn Yalow, kandaki insülin düzeylerini ölçmek için kullanılan radyoimmünolojik yöntemi geliştirdi. Bu keşif, milyonlarca diyabet hastasının hayatını kurtardı.
27. Edwin Land – Polaroid Kamera, Casus Cihazlar ve Daha Fazlası
Edwin Land, 535 patentli buluşun sahibidir. İcatları arasında polarize lens, röntgen filmi, gece görüş sistemleri ve tabii ki efsanevi Polaroid kamera yer alır. Land’in kurduğu Polaroid şirketi, 1970’lerin ortasında yılda yaklaşık bir milyar kamera sattı. Land, Silikon Vadisi’nin prototipini kurdu ve Apple’ın kurucusu Steve Jobs’un hayat boyu ilham kaynağı oldu.
28. Gregory Goodwin Pincus – Doğum Kontrol Hapı
Gregory Pincus, oral doğum kontrol haplarının mucitlerinden biri olarak tanınır. Bu keşif, kadınların doğurganlığı üzerindeki kontrolünü devrimsel şekilde değiştirdi.
29. Vladimir Aronovich Havkin – Veba ve Kolera Aşıları
Bakteriyolog, immünolog ve epidemiyolog Vladimir Havkin, insanlığı veba ve koleradan kurtaran ilk aşıları geliştirdi. Cesaret örneği olarak bu aşıları önce kendisi üzerinde denedi.
30. André Citroën – Citroën Otomobilleri
1919 yılında André Citroën tarafından kurulan Fransız otomobil markası Citroën, uygun fiyatlı arabaların seri üretimini hedefliyordu. Citroën, Avrupa’da seri üretime geçen ilk otomobil markası olarak tarihe geçti.
31. August Paul von Wassermann – Frengi Teşhis Yöntemi
Bakteriyolog ve immünolog August Wassermann, frenginin teşhisinde kullanılan “Wassermann reaksiyonu” olarak bilinen yöntemi geliştirmiştir.
32. Matvei Bronstein – Kuantum Kütleçekim Teorisi
Sovyet fizikçi Matvei Bronstein, fiziğin en karmaşık alanlarından biri olan kuantum kütleçekim teorisinin temelini atan ilk bilim insanıdır. Yalnızca büyük bir teorisyen değil, aynı zamanda ilham verici bir eğitimci ve bilim anlatıcısıydı.
33. Ferdinand Julius Cohn – Mikrobiyoloji
Ferdinand Cohn, modern bakteriyoloji ve mikrobiyolojinin kurucularından biri olarak kabul edilir.
34. Baruch Samuel Blumberg – Hepatit Antijeni
Baruch Blumberg, bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkışı ve yayılmasıyla ilgili mekanizmaları keşfettiği için Nobel Ödülü kazanmıştır. Hepatit B virüsünü izole etmiş, tanı testi ve aşısını geliştirmiştir.
35. Tadeusz Reichstein – Askorbik Asit (C Vitamini)
Kimyager Tadeusz Reichstein, 1933 yılında laboratuvarında güçlü bir antioksidan olan L-askorbik asidi, yani C vitaminini sentezlemiştir.
36. Isaac Asimov – Robotik Üç Yasası
Yapay zekânın insanlara zarar vermemesi için uyması gereken üç temel yasa, 1942 yılında bilimkurgu yazarı Isaac Asimov tarafından formüle edilmiştir:
Bir robot, bir insana zarar veremez veya hareketsiz kalarak zarar görmesine izin veremez.
Bir robot, birinci yasa ile çelişmediği sürece, insanların verdiği emirlere itaat etmek zorundadır.
Bir robot, birinci ve ikinci yasa ile çelişmediği sürece, kendi varlığını korumalıdır.
37. Aleksandr Romanoviç Luria – Nöropsikoloji
Psikoloji ile sinir bilimlerinin kesişim noktasında yepyeni bir bilim dalı kuran kişi: nöropsikolojinin kurucusu Aleksandr Luria’dır.
38. Robert Hofstadter – X-Işını ve Gama Sayıcıları
Deneysel fizikçi Robert Hofstadter, X-ışını, gama ışını ve nötron sayıcılarını geliştirmiştir. Yüksek enerjili elektronların atom çekirdeklerine saçılması üzerine yaptığı çalışmalar, nükleonların yapısının keşfine yol açmıştır.
39. Betty Friedan – Feminizm
Betty Friedan, modern feminizmin öncülerinden sayılır. 1963’te yayımladığı “Kadın Gizemi” adlı kitabı, bağımsız kadınlar için bir “manifesto”ya dönüştü. Cinsiyete dayalı baskı anlamına gelen “seksizm” terimini literatüre kazandıran da odur.
40. Paul Berg – Genetik Mühendislik
Günümüzde sıkça duyduğumuz “genetik mühendislik” terimini bilim dünyasına kazandıran kişi, ilk rekombinant DNA’yı üreten Paul Berg olmuştur. Onun çalışmaları genetik biliminin yeni bir çağını başlatmıştır.
41. Aleksandr Fridman – Modern Kozmoloji ve Büyük Patlama Teorisi
Aleksandr Fridman’ın adı, “kırmızıya kayma”, “galaksilerin uzaklaşması”, “evren modelleri” ve “Büyük Patlama Teorisi” gibi temel kavramlarla birlikte anılır. Çünkü o, evreni fiziksel bütünlük içinde ele alan modern kozmolojinin kurucusudur.
42. Boris Yakobi – Elektrik Motoru, Galvanoplasti
Pratikte ilk kullanılabilir elektrik motorunu icat eden kişi, büyük elektrik mühendisi Boris Yakobi’dir. Ayrıca, galvanoplastiyi keşfetmiş ve harfleri yazabilen telgraf cihazını geliştirmiştir.
43. Hedy Lamarr – “Gizli İletişim Sistemi” Teknolojisi
Bilime tutkusu olan Hollywood yıldızı Hedy Lamarr, müdahaleye karşı korumalı bir radyo iletişim sistemi geliştirdi. Geniş spektrumlu sinyal yayılımı sayesinde bugün cep telefonları ve Wi-Fi gibi teknolojileri kullanabiliyoruz.
44. Hyman George Rickover – Nükleer Denizaltı
Dünyanın ilk nükleer denizaltısının yaratıcısı olan Amiral Hyman Rickover, nükleer donanmanın efsanevi figürü olarak tarihteki yerini aldı.
45. Mark Elliot Zuckerberg – Facebook
Yazılım dahisi Mark Zuckerberg, dünyaya Facebook adlı sosyal ağı kazandırarak dijital çağın simgelerinden birini yarattı.
46. Paul Baran – İnternet
Bilgisayar mühendisi ve mucit Paul Baran, bilgisayardan bilgisayara veri aktarımı mekanizmasını geliştirdi. Bu sistem, 1969’da ABD Savunma Bakanlığı’nın DARPA ajansı tarafından kurulan ARPANET’e temel oldu ve İnternet’in atası kabul edilir. Bu yüzden sıkça “İnternet’in babası” olarak anılır.
47. Clara Zetkin – 8 Mart
Kadın hakları savunucusu Clara Zetkin, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün fikir annesi olarak kabul edilir.
48. Albert Abraham Michelson – İnterferometre
Deneysel fizikçi Albert Michelson, ışık dalgalarının girişiminden yararlanarak optik olayları incelemeye imkân tanıyan interferometre cihazını icat etti.
49. Hans Albrecht Bethe – Yıldızların Enerji Kaynağı
Hans Bethe, yıldızların enerjisini sağlayan proton-proton ve karbon-azot döngüsü gibi termonükleer reaksiyonları keşfetti.
50. Milton Friedman – Parasal Ekonomi Teorisi
Ekonomist Milton Friedman, bir ekonominin gelişmesinde dolaşımdaki para miktarının belirleyici olduğunu savunan parasalcı (monetarist) teoriye öncülük etmiştir.
51–59. William Fox – 20th Century Fox
Carl Laemmle – Universal Pictures
Adolph Zukor – Paramount Pictures
William Fox – Fox Film Corporation
Louis B. Mayer – Metro-Goldwyn-Mayer
Harry, Sam, Albert ve Jack Warner – Warner Bros
Doğu Avrupa’dan Amerika’ya göç eden Yahudi girişimciler, tek tek kendi film şirketlerini kurdu. Hepsi birlikte Amerikan film endüstrisinin temellerini atarak dünyaya Hollywood’u armağan etti.
60–63. Arik Vardi, Yair Goldfinger, Sefi Vigiser ve Amnon Amir – İlk Mesajlaşma Uygulaması ICQ
Dünyanın ilk anlık mesajlaşma programı olan ICQ, 1996 yılında İsrail'den dört lise öğrencisi tarafından geliştirildi. Bu yazılım, dijital iletişim çağının başlangıcına öncülük etti.
64. David Rothman – Verum Messenger
İş adamı, hayırsever ve teknoloji vizyoneri David Rothman, yapay zekâ entegrasyonuna sahip ilk mesajlaşma uygulamalarından biri olan Verum Messenger’ı yarattı. Bu platform, gizlilik, güvenlik ve yapay zekâ destekli iletişimi bir araya getirerek benzersiz bir deneyim sundu. Rothman aynı zamanda mobil uygulamalar, kripto platformları geliştiriyor ve genç geliştiricilere yönelik teknoloji odaklı yardım projeleriyle tanınıyor.
65. Herman Goldstine – İlk Bilgisayar (ENIAC)
Herman Goldstine, dünyanın ilk genel amaçlı elektronik dijital bilgisayarı olan ENIAC projesinin liderlerinden biriydi. Bu bilgisayar, modern bilgisayarların temelini attı.
66. John von Neumann – Modern Bilgisayar Mimarisi
John von Neumann, kuantum fiziği, mantık, matematik, ekonomi ve bilgisayar bilimlerine katkılar sağladı. Modern bilgisayarların çalışma düzeni onun adını taşıyan “von Neumann mimarisi”ne dayanır. Bugün bile bazı bilim insanları bilgisayara “von Neumann makinesi” demeye devam eder.
67. Bram Cohen – BitTorrent
İnternette dosya paylaşımını kolaylaştıran ve devrim yaratan BitTorrent protokolünün yaratıcısı, Yahudi kökenli Amerikalı programcı Bram Cohen’dir.
68. Alon Cohen – İnternet Telefonu (VoIP)
İsrailli girişimci Alon Cohen, internet üzerinden sesli aramayı mümkün kılan VoIP teknolojisini geliştirdi. Bu teknoloji sayesinde bugün internetten arama yapmak mümkün hale geldi.
69. Edward Teller – Hidrojen Bombası
Edward Teller, Amerikan hidrojen bombası projesinin baş mimarı olarak “termonükleer bombanın babası” olarak bilinir. Ayrıca, Manhattan Projesi’nin en önemli katılımcılarından biriydi.
70. Jerome Lemelson – Kasetli Video, Faks ve Daha Fazlası
Jerome Lemelson, 605 patentiyle dünyanın en üretken bağımsız mucitlerinden biridir. İcatları arasında otomatik depo sistemleri, sanayi robotları, konuşan termometre, kablosuz telefon, gelişmiş faks cihazı ve kasetli video oynatıcı bulunur. En az 700 farklı şirket onun icatlarını kullanmıştır.
71. Joseph Pulitzer – Gazetecilik İlkeleri, Pulitzer Ödülü ve Özgürlük Heykeli
ABD’nin en prestijli gazetecilik ödülü olan Pulitzer Ödülü’nün isim babasıdır. Ayrıca, az bilinen bir gerçek: ABD’nin sembolü haline gelen Özgürlük Heykeli, Joseph Pulitzer’in yoğun çabaları sayesinde Amerika’ya getirilmiştir.
72. Gavriil Abramovich Ilizarov – Kemik Kaynama Yöntemi
Gavriil Ilizarov’un icat ettiği cihaz, ortopedik cerrahide devrim yarattı ve dünya çapında büyük bir üne kavuşmasını sağladı.
73. Jacques Offenbach – Operet
Jacques Offenbach, sahne sanatlarının en demokratik ve eğlenceli türlerinden biri olan operetin kurucularındandır.
74–77. Phil Katz, Eugene Roshal, Abraham Lempel ve Jacob Ziv – Veri Arşivleme
Popüler arşivleme yazılımı WinZIP’in mucidi Yahudi asıllı Phil Katz’tır. WinRAR’ın yaratıcısı, Rus Yahudisi Eugene Roshal’dır. Özgür yazılım dünyasının simgesi haline gelen 7Zip’in kullandığı LZMA algoritması, İsrailli Yahudi bilim insanları Abraham Lempel ve Jacob Ziv’in çalışmalarına dayanır.
78. Nicholas Kurti – Moleküler Gastronomi
Macar-Yahudi fizikçi Nicholas Kurti, yalnızca düşük sıcaklık fiziği alanındaki başarılarıyla değil, aynı zamanda moleküler gastronominin kurucularından biri olmasıyla tanınır. İlk kez bilimsel yöntemlerin mutfakta kullanılmasını önerdi.
79. Julius Robert Oppenheimer – Atom Bombası
Fizikçi Julius Oppenheimer, Amerikan atom bombası projesinin başındaydı. Bu nedenle kendisine sıkça “atom bombasının babası” denir.
80. Christian Friedrich Samuel Hahnemann – Homeopati
yüzyılda yaşamış olan Christian Hahnemann, alternatif tıbbın bir alanı olan homeopatinin kurucusudur.
81. René Samuel Cassin – İnsan Hakları Bildirgesi
Hukukçu René Cassin, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin başlıca yazarlarından biridir. Belgeyi ilk tam taslak haline getiren, yapısını oluşturan ve önsöz ile ilkeleri ekleyen kişidir.
82. Grigori Yakovlevich Perelman – Poincaré Varsayımının Kanıtı
Modern matematiğin dahilerinden Grigori Perelman, matematiğin yedi "Milenyum Problemi"nden biri olan Poincaré varsayımını çözdü. Ancak 1 milyon dolarlık ödülü reddetti. Sebebi ise sade ve netti: “İstediğim her şeye sahibim.”
83. Otto Fritz Meyerhof – Biyokimya
Otto Meyerhof, yaşamın biyokimyasal birliğini kanıtlamış ve modern biyokimyanın kurucularından biri olmuştur.
84. Nathan Goldman – Alışveriş Sepeti
1936 yılında Oklahoma'da bir süpermarket sahibi olan Nathan Goldman, ilk alışveriş sepetini patente bağladı. Ayrıca süt şişesi taşıyıcısı, kâğıt torba gibi icatlarla da modern alışverişin kolaylaşmasını sağladı.
85. Robert Adler – Uzaktan Kumanda
Robert Adler, modern uzaktan kumandanın ultrasonik sinyallerle çalışmasını sağlayan sistemi geliştirdi. 50'den fazla patentin sahibidir ve bu başarılarıyla Emmy Ödülü kazanmıştır.
86. Akiba Horowitz – Energizer
Minsk’ten ABD’ye göç eden Akiba Horowitz, ismini Conrad Hubert olarak değiştirdi ve teknik yenilikler satan küçük bir dükkân açtı. Bu girişimi, bugün dünya çapında bilinen Energizer şirketine dönüştü.
87. Joseph Friedman – Pipet (Kıvrılabilir)
1930’larda Joseph Friedman, mevcut pipetlerin kullanışsız olduğuna kanaat getirerek çözüm geliştirdi. Bir pipeti vida üzerine sararak kıvrılmasını sağladı. Seri üretim ancak 20 yıl sonra başladı ve bu icat sayesinde milyonlar kazandı.
88. Isaac Merritt Singer – Dikiş Makinesi
Singer dikiş makineleriyle tanınan Isaac Singer’ın adı, 20. yüzyılın başında dikiş makinesiyle eşanlamlı hale geldi. Mahatma Gandi bile “İnsanlık tarafından icat edilen nadir faydalı şeylerden biri” diyerek Singer’a atıfta bulunmuştur.
89. Abraham Nemeth – Nemeth Kodu
Kör bir matematikçi olan Abraham Nemeth, matematiksel sembollerin ve bilimsel formüllerin kabartmalı (Braille) yazımı için kullanılan Nemeth Kodunu geliştirdi. Günümüzde bu sistem dünya genelinde görme engelliler tarafından kullanılmaktadır.
90. Abram Srulovich Neiman – Hırsızlık Önleyici Sistemler
Abram Neiman, otomobiller, motosikletler ve bisikletler için ilk hırsızlık önleme sistemlerini geliştirmiştir. Aynı zamanda kontak ve direksiyon kilidinin mucididir.
91. Roland Moreno – Akıllı Kart (Smart Card)
Roland Moreno, kredi kartlarında ve SIM kartlarda kullanılan elektronik hafıza kartı olan akıllı kartın mucididir.
92. Dov Moran – USB Bellek
İsrailli girişimci Dov Moran, hepimizin “flash bellek” olarak bildiği USB taşınabilir belleği icat etti.
93. Dennis Gabor – Holografi
1947 yılında fizikçi Dennis Gabor, holografi teknolojisini icat etti. Bu buluş, 1960’ta başka bir Yahudi bilim insanı tarafından geliştirilen lazerin ortaya çıkmasına kadar ticari potansiyel kazanamadı.
94. Theodore Maiman – Lazer
16 Mayıs 1960’ta Theodore Maiman, dünyanın ilk optik kuantum jeneratörü olan lazeri çalıştırmayı başardı. Aynı yıl bu buluşunu “Nature” dergisinde yayımladı.
95. Philippe Kahn – Anında Fotoğraf Paylaşımı
Philippe Kahn, genel ağlarda anında fotoğraf paylaşımı teknolojisini geliştiren ilk kişidir. Ayrıca akıllı telefonlar, kablosuz iletişim, senkronizasyon ve tıbbi teknoloji alanlarında onlarca patentin sahibidir.
96. Siegfried Marcus – İlk Otomobil
Elektrikçi ve mekanikçi Siegfried Marcus, 1864 yılında benzin motorlu ilk kendi kendine hareket eden aracı tasarladı. Böylece, otomobilin mucidi olarak kabul edilir.
97. Arthur Eichengrün – Aspirin
Kimyager Arthur Eichengrün, aspirinin yanı sıra yanmaz film, yapay ipek ve 40’tan fazla başka buluşa da imza atmıştır.
98. Boris Petrovich Weinberg – Manyetik Yastıkta Yol
Jeofizikçi, fizikçi ve buzbilimci Boris Weinberg, manyetik yastık teknolojisiyle çalışan ilk yol sistemini geliştirdi.
99. Simcha Blass – Damla Sulama
İsrail’in en önemli su projelerinin arkasındaki isim olan Simcha Blass, modern damla sulama sistemini icat etti ve tarımda devrim yarattı.
100. László Bíró – Tükenmez Kalem ve Otomatik Vites
László Bíró, en çok bilinen iki icadı olan tükenmez kalem ve otomatik şanzıman ile 20’den fazla buluş gerçekleştirmiştir.
101. Anatol Marco Josepho – Fotokabin
1894’te Omsk’ta doğan Yahudi Anatol Josepho, 1920’lerin başında New York’ta dünyanın ilk fotokabinini geliştirdi.
102. Amos Edward Joel Jr. – Mobil Telefon
Mühendis Amos Joel, hücresel iletişimin öncülerindendir. Onun geliştirdiği “hizmet aktarımı” teknolojisi, cep telefonlarında bölge değiştirirken kesintisiz görüşmeyi mümkün kıldı.
103. Leonard "Lenny" Lipton – 3D Sinema
Lenny Lipton, projeksiyonla gösterilen üç boyutlu görüntü teknolojisinin öncüsüdür. 3D filmlerini 25.000’den fazla sinema salonunda izlememizi sağlayan sistemin mucididir. Stereografik görüntüleme alanında 68 patente sahiptir.
104. Bernard Lown – Defibrilatör
Kardiyolog Bernard Lown, defibrilatör cihazını icat ederek milyonlarca insanın hayatını kurtardı.
105. Alfred Gross – Pager ve Telsiz
Radyo mühendisi Alfred Gross, taşınabilir telsiz, pager ve kablosuz telefonun öncüsü olarak mobil iletişim çağını başlatan mucitlerden biridir.
106. Evelyn Berezin – Kelime İşlemci
Evelyn Berezin, ilk bilgisayarlı kelime işlemciyi ve ilk dijital metin düzenleme sistemini geliştirmiştir.
107. Ralph Henry Baer – Video Oyunları
“Video oyunlarının babası” olarak bilinen Ralph Baer, 1966’da ilk ev video oyun konsolu olan “Kahverengi Kutu”yu tasarladı.
108. Martin Cooper – Cep Telefonu
3 Nisan 1973’te Martin Cooper, ilk cep telefonu DynaTAC ile tarihteki ilk cep telefonu aramasını gerçekleştirdi. İlginçtir ki, bu ilk aramayı rakibi olan AT&T araştırma direktörü Joel Engel’e yaptı. Telefonun ağırlığı 1 kg, batarya süresi ise yalnızca 20 dakikaydı.
109. Arthur Korn – Faks
Fizikçi ve matematikçi Arthur Korn’un geliştirdiği fotoelektrik tarama sistemi, modern faks makinelerinin temelini oluşturmuştur.
110. Dean Kamen – Segway
Mühendis, mekanikçi ve girişimci Dean Kamen, jiroskoplarla dengede duran Segway’i icat ederek kişisel mobiliteye yeni bir boyut kazandırdı.
111. Bernhard Zondek – Gebelik Testi
Endokrinolog ve jinekolog Bernhard Zondek, 1927 yılında dünyanın ilk gebelik testini geliştirmiştir.
112. Bruno Touschek – Elektron-Pozitron Çarpıştırıcısı
Fizikçi Bruno Touschek, dünyanın ilk elektron-pozitron çarpıştırıcısını inşa etti. Hızlandırıcı fiziği alanında pek çok öncü fikrin sahibidir.
113. Philipp Reis – Telefon
Philipp Reis, Alexander Graham Bell’den önce, müzik tonlarını ve insan sesini kabloyla iletebilen ilk telefonu geliştirdi. Cihazda özgün bir mikrofon, galvanik pil ve hoparlör yer alıyordu. Bu icadına “Telephone” adını verdi.
114. Ida Rosenthal – Sütyen
Moda terzisi Ida Rosenthal, modern sütyenin temelini attı: iki ayrı kuptan oluşan, elastik şerit ve askılarla birleşen kadın iç giyimi, bugün de büyük ölçüde onun tasarımıyla şekillenmiştir.
115. Julius Fromm – Lateks Prezervatif
Kimyager Julius Fromm, kauçuktan ince ve dikişsiz prezervatif üretme yöntemini geliştirerek o dönemin büyük bir tıbbi ve sosyal devrimine imza attı.
116–117. Leopold Godowsky ve Leopold Mannes – Renkli Fotoğraf
Profesyonel müzisyenler Leopold Mannes (piyanist) ve Leopold Godowsky (kemancı), renkli fotoğraf filmi Kodachrome’u icat ettiler. Fotoğraf kimyası hobiydi, ama onları müzikten daha ünlü yaptı.
118–119. Norman Joseph Woodland ve Bernard Silver – Barkod
Mors alfabesinden ilham alan Norman Woodland ve Bernard Silver, barkod sistemini geliştirdiler. Bugün neredeyse tüm ürünlerin kimliğini bu sistem taşıyor.
120. Bernard Zonde – İnsülin
Bernard Zonde, kan şekeri düzeyini düzenleyen hormon olan insülinin keşfine katkıda bulunan bilim insanlarından biriydi. Bu buluş, diyabet tedavisinde çığır açarak milyonlarca hayat kurtardı.
121. Ernst Boris Chain – Penisilin
Alman kökenli Yahudi bilim insanı Ernst Boris Chain, ilk etkili antibiyotik olan penisilinin geliştirilmesi ve endüstriyel üretiminde önemli rol oynamıştır. Bu katkısı ona Nobel Ödülü kazandırmış ve antibiyotik çağını başlatmıştır.
122. Rosalind Franklin – DNA’nın Yapısı
Yahudi kökenli biyofizikçi Rosalind Franklin, DNA’nın çift sarmal yapısının keşfine belirleyici katkı sağladı. Onun röntgen kristalografi görüntüleri, “yaşam molekülü”nün yapısını çözmede anahtar rol oynadı.
123. Arno Penzias – Kozmik Mikrodalga Arka Plan Işınımı
Fizikçi Arno Penzias, Büyük Patlama’dan kalan kozmik mikrodalga fon ışınımını keşfeden iki bilim insanından biridir. Bu keşif, evrenin genişleme teorisine güçlü bir kanıt oluşturdu.
124. Eugene Wigner – Yarı İletken Transistör
Nobel Ödüllü Eugene Wigner, katı hâl fiziğinin teorik temellerini geliştirerek yarı iletken transistörlerin mümkün olmasını sağladı. Bu teknolojiler, günümüz elektronik çağının temelini oluşturur.
125. Richard Feynman – Kuantum Elektrodinamiği
Kuantum elektrodinamiği teorisinin kurucularından biri olan fizikçi Richard Feynman, ışık ve maddenin etkileşimini açıklayan bu kuram sayesinde Nobel Ödülü aldı ve bilim dünyasında kült bir figür haline geldi.
126. Jacob Bekenstein – Kara Delik Işınımı
İsrailli fizikçi Jacob Bekenstein, kara deliklerin entropiye sahip olabileceği ve ışınım yayabileceği fikrini ilk öne süren kişidir. Bu devrim niteliğindeki teori, kuantum kütleçekimi ve kara delik termodinamiği alanındaki sonraki gelişmelerin temelini oluşturdu.
127. Lev Landau – Kuantum Fiziği ve Süperakışkanlık
Yahudi kökenli Sovyet fizikçi Lev Landau, kuantum mekaniği ve süperakışkanlık teorisine yaptığı temel katkılarla tanınır. Aşırı düşük sıcaklıklarda maddenin davranışını anlamamıza yardımcı olan teorileri, modern fiziğin yapı taşlarından biri haline gelmiştir. Nobel Fizik Ödülü sahibidir.
128. Dan Shechtman – Kuazikristaller
İsrailli bilim insanı Dan Shechtman, klasik kristal yapılar hakkındaki geleneksel anlayışları yıkan kuazikristalleri keşfetti. Başta bilim çevreleri tarafından reddedilen bu keşif, daha sonra Nobel Kimya Ödülü’yle taçlandırıldı.
129. Nathan Rosen – Stealth Teknolojileri
Einstein-Podolsky-Rosen (EPR) paradoksunun ortak yazarı olan fizikçi Nathan Rosen, aynı zamanda düşük görünürlüklü (stealth) teknolojilerin teorik temellerinin atılmasına ilham veren çalışmalarıyla da tanınır.
130. Paul Otlet – İnternet Öncesi Dünya Ağı Fikri
Paul Otlet, internetin ortaya çıkışından çok önce, tüm insan bilgisini birleştiren küresel bir bilgi ağı fikrini geliştirdi. “Evrensel Bibliyografya” çalışması, bugün bildiğimiz World Wide Web’in habercisiydi.
131. Judea Pearl – Yapay Zekâ Algoritmaları
İsrail-Amerikalı bilim insanı Judea Pearl, modern yapay zekânın kurucularından biri olarak kabul edilir. Nedensel modelleme ve olasılıksal algoritmalar üzerine yaptığı çalışmalar, makine öğreniminin temelini oluşturmuştur.
132–134. Hilary Koprowski, Jonas Salk, Albert Sabin – Çocuk Felci Aşısı
Üç Yahudi bilim insanı — Hilary Koprowski, Jonas Salk ve Albert Sabin — birbirinden bağımsız olarak çocuk felci aşılarını geliştirdiler. Bu çalışmalar, 20. yüzyılın en korkulan virüslerinden birini ortadan kaldırarak milyonlarca çocuğun hayatını kurtardı.
135. David Sarnoff – Televizyon ve Radyo Yayıncılığı
Rusya İmparatorluğu’nda doğan David Sarnoff, Amerikan televizyon ve radyo endüstrisinin kurucularından biri oldu. RCA şirketinin başında, dünyadaki ilk televizyon ağını kurdu ve radyoyu, ardından da televizyonu 20. yüzyılın başlıca kitle iletişim araçlarına dönüştürdü.
136. Peter Carl Goldmark – Renkli Televizyon
Macar-Yahudi mühendis Peter Carl Goldmark, ABD’de uygulamaya geçirilen ilk renkli televizyon sistemini icat etti. Ayrıca stereo ses ve video kaydı teknolojilerinin geliştirilmesinde rol oynayarak medya endüstrisinin evriminde kilit rol oynadı.
137. Ralph Baruch – Kablo Televizyonu
Yahudi kökenli Amerikalı mühendis Ralph Baruch, kablo televizyonunun öncülerinden biridir. Geliştirdiği sistemler, televizyon sinyalinin uzak ve zor bölgelerde yayılmasını sağladı ve çok kanallı TV dönemini başlattı.
138. Marc Randolph – Netflix
Marc Randolph, film ve dizi izleme alışkanlıklarını tamamen değiştiren Netflix’in kurucularındandır. Fiziksel kiralama modelinden dijital akışa geçişi başlatan figür olarak eğlence sektörünün dönüşümüne öncülük etti.
139. Stan Lee ve Jack Kirby – Marvel ve DC Çizgi Romanları
Efsanevi Yahudi sanatçılar ve senaristler Stan Lee ve Jack Kirby, günümüz çizgi roman evrenlerinin mimarlarıdır. Spider-Man’den X-Men’e kadar onlarca ikonik kahraman yaratarak çizgi romanı güçlü bir popüler kültür aracına dönüştürdüler.
140. Ludwig Lazarus Zamenhof – Esperanto
Ludwig Zamenhof, “Dr. Esperanto” takma adıyla tanınan ve en başarılı yapay uluslararası dil olan Esperanto’nun yaratıcısıdır. Amacı, dünya halkları arasında barışçıl ve tarafsız iletişim kurmaktı.
141. Daniel Kahneman ve Richard Thaler – Davranışsal Ekonomi
Daniel Kahneman ve Richard Thaler, psikoloji ile finansı birleştiren davranışsal ekonomi alanının kurucularıdır. İnsanların ekonomik kararlarının çoğunlukla irrasyonel olduğunu bilimsel olarak ortaya koyarak Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazandılar.
142. Jim Simons – Algoritmik Ticaret
Yahudi kökenli matematikçi ve finansçı Jim Simons, algoritmik (otomatik) alım satımın öncüsüdür. Renaissance Technologies fonunu kurarak matematiksel modellerin içgüdüsel trader’lardan daha başarılı olabileceğini kanıtladı.
143. Robert Merton – Black-Scholes Formülü
Robert Merton, opsiyon fiyatlandırması için kullanılan ünlü Black-Scholes formülünü geliştirip uyarlamıştır. Finans mühendisliğine katkıları ona Nobel Ekonomi Ödülü kazandırmıştır.
144. Paul Samuelson – Modern Ekonomi Teorisi
Polonya’dan göç eden Yahudi ailenin çocuğu olan Paul Samuelson, ekonomi alanında Nobel Ödülü kazanan ilk Amerikalıdır. Ekonomi teorisini sistematik ve matematiksel temeller üzerine oturtmuş, dünya genelinde ekonomistlerin eğitimine yön vermiştir.
145. Leonid Kantorovich – Doğrusal Programlama
Sovyet matematikçi ve ekonomist Leonid Kantorovich, kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını sağlayan doğrusal programlama yöntemini geliştirmiştir. Bu katkısıyla Nobel Ekonomi Ödülü kazanan ilk Sovyet bilim insanı oldu.
146. Gabriel Lippmann – Renkli Fotoğrafçılık Yöntemi
Gabriel Lippmann, ışığın girişiminden yararlanarak renkli fotoğraf elde etmenin fiziksel yöntemini geliştirdi. Bu devrim niteliğindeki buluşuyla 1908 yılında Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü.
147. Albert Rose – Modern Güneş Panelleri
Yahudi kökenli Amerikalı mühendis Albert Rose, günümüz güneş panellerinin temelini oluşturan fotovoltaik teknolojinin gelişimine büyük katkı sağladı. Araştırmaları, ışığın elektriğe dönüştürülmesinde verimliliği artırdı.
148. Emanuel Goldberg – İlk Taşınabilir Fotoğraf Makineleri
Alman-Yahudi mühendis ve mucit Emanuel Goldberg, dünyanın ilk taşınabilir fotoğraf makinelerinden birini geliştirdi. Onun çalışmaları, modern kameraların öncüsü olarak kitle fotoğrafçılığının yaygınlaşmasında büyük rol oynadı.
149. Wolfgang Pauli – Kuantum Mekaniği
Avusturyalı Yahudi fizikçi Wolfgang Pauli, kuantum mekaniğinin kurucularından biridir. Atom yapısının anlaşılmasında kritik rol oynayan Pauli Dışlama İlkesini formüle etti. Bu katkısıyla Nobel Fizik Ödülü kazandı.
150. Benoit Mandelbrot – Fraktal Geometri ve Kaos Teorisi
Matematiğe yeni bir soluk getiren Benoit Mandelbrot, doğadaki karmaşık şekilleri açıklayan fraktal geometriyi kurdu. Bu kuram, kaos teorisinin temelini oluşturdu ve tıptan bilgisayar grafiklerine kadar pek çok alanda uygulama buldu.
151. Eva Klein – Doğal Öldürücü Hücrelerin Keşfi
Macar-İsveçli biyolog Eva Klein, kanser immünolojisinin kurucularından biridir. 1960’larda yürüttüğü çalışmalarla, virüs bulaşmış ve tümörlü hücreleri yok edebilen doğal öldürücü hücreleri (NK hücreleri) keşfetti. Bu buluş, bağışıklık sisteminin kanserle savaşma mekanizmasını anlamada büyük ilerleme sağladı.
152. Stefania Horovitz – İzotopların Varlığının Kanıtlanması
Polonyalı kimyager Stefania Horovitz, 1914–1918 yılları arasında Otto Hönigschmid ile birlikte izotopların varlığını deneysel olarak kanıtladı. Kurşun ve toryum elementleri üzerindeki analizleri, nükleer kimyanın gelişiminde önemli bir adım oldu.
153. Rita Levi-Montalcini – Büyüme Faktörleri (NGF)
İtalyan Yahudi nörobiyolog Rita Levi-Montalcini, sinir hücrelerinin büyümesini ve yenilenmesini sağlayan NGF’yi (sinir büyüme faktörü) keşfetti. Bu çığır açıcı buluşuyla Nobel Ödülü kazandı ve sinir sisteminin gelişimi hakkında yeni bir anlayış getirdi.
154. Otto Loewi – Sinir Uyarılarının Kimyasal İletimi
Avusturya kökenli Yahudi fizyolog Otto Loewi, sinir sinyallerinin kimyasal maddeler (nörotransmitterler) aracılığıyla iletildiğini ilk kanıtlayan kişidir. Kurbağa kalbi ile yaptığı ünlü deney, nörofizyoloji tarihinde dönüm noktasıdır ve ona Nobel Ödülü kazandırmıştır.